Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı işsizlik rakamına göre Türkiye’de 2016 yılında 15 yaş ve üstü işsizlik rakamı yüzde 10,9 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında yüzde 9,9 olan bu rakam 2015 yılında yüzde 10,3 düzeyine ulaşmıştır. Benzer şekilde 15-24 yaş aralığında genç işsizlik olarak tabir edilen oran da 2016 yılında yüzde 19,6 olmuştur. Bu oranın 2015 yılında yüzde 17,9 olduğu da altı çizilmesi gereken bir noktadır.
Tablo 1: Türkiye’de Son Yıllardaki İşsizlik Rakamları
| 1. (15+) | 2014 | 9,9 |
| 2015 | 10,3 | |
| 2016 | 10,9 | |
| 2. (15-24) | 2014 | 17,9 |
| 2015 | 18,5 | |
| 2016 | 19,6 | |
| 3. (15-64) | 2014 | 10,1 |
| 2015 | 10,5 | |
| 2016 | 11,1 | |
Kaynak : TÜİK, 2016
Dolayısıyla işsizlik probleminin Türkiye’nin yüzleştiği en büyük sorunlardan biri olmaya devam ettiği söylenebilir. Nitekim Türkiye’de 15 yaş ve üstü işsizlik oranı 2016 yılı Aralık ayında yüzde 12, 7 olmuştur. Bir önceki Kasım ayında bu oran yüzde 12,1 düzeyindeydi. Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 yılının Aralık ayında 15 yaş ve üstü yaşları kapsayan işsiz sayısını ise 3 milyon 872 bin kişi olarak açıklamıştır. 2016 yılının Kasım ayında ise işsiz sayısı 3 milyon 715 bin düzeyindedir. Dolayısıyla 2016 yılında işsiz sayısı 2015 yılıyla kıyaslandığında 157 bin kişi artış göstermiştir
Şekil 1: Aylara Göre İşsizlik Oranı (2016- 15+)
Şekil 1 incelendiğinde 2016 yılının işsizlik oranının yılın ilk beş ayında düşüş eğilimine girdiği ancak yılın ilerleyen dönemlerinde işsizlik oranının tekrar yükselişe geçtiği net bir şekilde gözlenmektedir. 2015 yılının işsizlik oranları ile kıyaslandığında özellikle 2016 yılının ilk dört ayının işsizlik oranlarının bir önceki yılın aynı döneminin gerisinde seyrettiği ancak ilerleyen dönemlerde ise bu seyrin bozulduğu şekil 2 de net şekilde gözlenmektedir.
Şekil 2: Aylara Göre İşsizlik Oranları Karşılaştırılması (15+)
15-24 yaş grubundaki genç nüfusta da durum hiç iç açıcı değildir. Nitekim şekil 3 incelendiğinde 2016 yılının genç işsizlik oranının Nisan ayından itibaren 2015 yılının üzerinde seyrettiği gözlenmektedir. 2015 yılının Aralık ayında 916 bin olan genç işsiz sayısı 2016 yılının Aralık ayında 1 milyon 186 bine çıkmıştır. Bu da 2016 yılının aralık ayında bir önceki yıla göre genç işsiz rakamlarında yüzde 4.8’lik bir artışa tekabül etmektedir.
Şekil 3: Aylara Göre Genç İşsizlik Oranları Karşılaştırılması (15-24)
İstihdam Oranları
İstihdam oranlarına bakıldığında Türkiye’de 2014 yılında yüzde 45,5 olan 15 yaş ve üzeri istihdam oranı 2015 yılında yüzde 46’ya 2016 yılında ise yüzde 46,3’e çıkmıştır. Bu ise Tablo 2 ‘de görüldüğü üzere 25 milyon 933 bin olan istihdamın 1 milyon 272 bin kişi artarak 2016 yılında 27 milyon 205 bin kişiye ulaşması anlamına gelmektedir.
Tablo 2: İstihdam Oranı
| Yıl | İstihdam Oranı | İstihdam (Bin) | |
| 1. (15+) | 2014 | 45,5 | 25933 |
| 2015 | 46 | 26621 | |
| 2016 | 46,3 | 27205 | |
| 2. (15-24) | 2014 | 33,5 | 3930 |
| 2015 | 34,2 | 4039 | |
| 2016 | 34,1 | 4040 | |
| 3. (15-64) | 2014 | 49,5 | 25259 |
| 2015 | 50,2 | 25890 | |
| 2016 | 50,6 | 26462 |
Kaynak: TÜİK, 2016
Tablo 3 incelendiğinde Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdamın ise bir önceki aya göre göre 36 bin kişi azalarak 27 milyon 337 binden 27 milyon 301 bin kişiye düşmüştür. İstihdam oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 46,3’den 46,2’ye gerilemiştir (TÜİK, 2017). 2015 yılının Aralık ayına göre ise İstihdam 2016 yılının Aralık ayında 278 bin kişi artış göstermiştir.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı ise 2016 yılının Aralık ayında bir önceki aya göre 49 bin kişi artarak 3 milyon 668 bin ’den 3 milyon 717 bin kişiye ulaşmıştır. Bu doğrultuda işsizlik oranı 0,2 puanlık artış ile yüzde 11,8’den yüzde 12’ye yükselmiştir (TÜİK, 2017) 2015 yılının aralık ayına göre ise mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı 639 bin kişi artarak 2016 yılının Aralık ayında 3 milyon 717 bin kişiye ulaşmıştır. Nitekim 2015 yılının Aralık ayında yüzde 10,2 olan mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı 2016 yılının Aralık ayında yüzde 12 seviyesine ulaşmıştır.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı ise yine 2016 yılının Aralık ayında bir önceki aya göre 0,1 puanlık azalış ile yüzde 52,4 olarak gerçekleşmiştir (TÜİK, 2017). 2015 yılının Aralık ayı ile kıyaslandığında mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0.8 puanlık artış ile 2016 yılının Aralık ayında yüzde 52, 4 seviyesine ulaşmıştır. Ancak işgücüne katılan bu kişilerin istihdam edilme oranları ise 2015 yılının Aralık ayında yüzde 46,4 bu oran 2016 yılının Aralık ayında 0,2 puanlık azalışla yüzde 46,2 ‘ye gerilemiştir. Dolayısıyla kabaca ifade edilirse yaratılan istihdam, işgücüne katılan kişi sayısının gerisinde kalmış, dolayısıyla işsizlik problemi ile yüzleşilmiştir.
Tablo 3 : Mevsim etkilerinde arındırılmış işgücü göstergeleri
| Yıllar | Aylar | İşgücü
(Bin) |
İstihdam (Bin) | İşsiz (Bin) | İşgücüne Katılma Oranı
(%) |
İstihdam Oranı
(%) |
İşsizlik Oranı
(%) |
Tarım Dışı İşsizlik Oranı(%) | Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (%) |
| 2015 | Aralık | 30.101 | 27.023 | 3.078 | 51.6 | 46.4 | 10,2 | 12,2 | 18 |
| 2016 | Ocak | 30.148 | 27.099 | 3.048 | 51.7 | 46.4 | 10,1 | 12,1 | 17,9 |
| Şubat | 30.138 | 27.115 | 3.022 | 51.6 | 46.4 | 10,0 | 12,0 | 17,6 | |
| Mart | 30.238 | 27.256 | 2.982 | 51.7 | 46.6 | 9,9 | 11,8 | 17,2 | |
| Nisan | 30.357 | 27.345 | 3.012 | 51.8 | 46.7 | 9,9 | 11,8 | 17,5 | |
| Mayıs | 30.480 | 27.317 | 3.163 | 52 | 46.6 | 10,4 | 12,3 | 19,1 | |
| Haziran | 30.348 | 27.009 | 3.339 | 51.7 | 46 | 11,0 | 13,0 | 20,5 | |
| Temmuz | 30.439 | 27.022 | 3.417 | 51.8 | 46 | 11,2 | 13,3 | 20,2 | |
| Ağustos | 30.529 | 27.043 | 3.486 | 51.9 | 46 | 11,4 | 13,6 | 20 | |
| Eylül | 30.792 | 27.297 | 3.495 | 52.3 | 46.3 | 11,3 | 13,6 | 19,9 | |
| Ekim | 30.879 | 27.267 | 3.612 | 52.3 | 46.2 | 11,7 | 13,9 | 20,7 | |
| Kasım | 31.004 | 27.337 | 3.668 | 52.5 | 46.3 | 11,8 | 14,1 | 21,7 | |
| Aralık | 31.018 | 27.301 | 3.717 | 52.4 | 46.2 | 12,0 | 14,3 | 22,5 | |
Kaynak: TÜİK, 2017
Değerlendirme
İşsizlik oranındaki gelişmelere bakıldığında Türkiye’nin en büyük sorunlarından birinin hala işsizlik olduğu net bir şekilde görülmektedir. Özellikle de yukarıda ısrarla altı çizilen genç işsizlik rakamlarının yüksekliği genç nüfusumuza yeterli istihdam sağlayamadığımızın göstergesi olmaktadır.
Nitekim yaşanan bu gelişmelerin dünya ve ülke konjonktürü ile ilişkili olduğu ve durumun geçici olduğunu söyleyen iyimser iktisatçılar, küresel piyasadaki çalkantılar ve 15 Temmuz darbe sürecinin ülke ekonomisini kötü etkilediğini, referandumun ertesinde belirsizliğin kalkması ile birlikte ülke ekonomisinin tekrar ivme kazanacağı dolayısıyla istihdamın artacağını ifade etmektedirler.
Diğer taraftan, işsizlik rakamlarındaki artışın bir önceki yılın başından itibaren artış eğiliminde olması ve Türkiye’nin geçmişte yakaladığı büyüme ivmesine rağmen işsizlik problemini hala çözememiş olması bu iyimserliğin karşısında duran faktörler olmaktadır.
Gerek iyimser gerekse kötümser bir bakış açısına sahip olalım ortada bir gerçeklik mevcuttur. Bu gerçekliğin adı da işsizliktir. Sorunun çözümünün kolay olmadığı ortadadır. Artık bu konu üzerinde daha detaylı bir şekilde durulmasının zamanı gelmiştir. Yoksa her ne kadar iyi niyetli olarak yaklaşılsa da “her işletmeye birkaç işçi istihdam ettirme” şeklindeki bir politikanın işsizlik sorununu çözmeyeceğinin artık anlaşılması gerekmektedir.
Kaynaklar
TÜİK (2016) Konularına Göre İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007 (Erişim Tarihi: 29.03.2017) TÜİK (2017) İşgücü İstatistikleri, Aralık 2016 http://www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24625 (30.03.2017)
